ถ้าซื้อที่ดินเขตป่าสงวน ต้องเจอกับอะไร ?

ปัจจุบันพื้นที่ในต่างจังหวัดเริ่มเข้าถึงการพัฒนามากขึ้นจนบางพื้นที่แทบจะกลายเป็นหมุดหลักของนักลงทุนที่กำลังมองหาพื้นที่ทำเลดีสำหรับพัฒนาธุรกิจ ไม่ว่าจะในรูปแบบของโครงการที่พักอาศัย บ้านพักตากอากาศ ร้านอาหารที่อยู่ท่ามกลางธรรมชาติ หรือแม้แต่การทำธุรกิจแบ่งที่ดินขายเป็นแปลงย่อย

เมื่อพื้นที่เหล่านั้นกลายมาเป็นจุดหมายปลายทางของนักท่องเที่ยวหรือคนที่ต้องการปลีกตัวออกจากสังคมเมือง คนในท้องถิ่นหรือคนที่มีที่ดินหลายแปลงจึงเริ่มออกมาประกาศขายกันให้ว่อนทั้งการซื้อขายกับเจ้าของโดยตรงหรือแม้กระทั่งการซื้อขายผ่านนายหน้าก็ตาม

พอมีที่ดินทำเลดีมานำเสนอขาย ใคร ๆ ก็อยากจับจองเข้าไปเป็นเจ้าของทั้งนั้นเพราะหวังจะสร้างผลกำไรเป็นของตนเอง และหนึ่งในนั้นอาจรวมไปถึงนักลงทุนอสังหาริมทรัพย์อีกหลาย ๆ คนที่อยากสร้างโอกาสในการลงทุนบนพื้นที่เนินเขาแล้วเอาบรรยากาศดี ๆ มาเป็นจุดขาย แต่บางครั้งความสวยงามเหล่านั้นก็มักจะซ่อนบางสิ่งบางอย่างที่คาดไม่ถึงเอาไว้ นั่นก็คือ “เขตป่าสงวน”

เมื่อต้องแข่งกับคนอีกจำนวนมากที่สนใจที่ดินแปลงเดียวกัน บางคนอาจไม่ทันคิดรีบทำการซื้อขายเพราะกลัวเจ้าของจะเปลี่ยนใจขายให้คนอื่นไปก่อน ซึ่งกว่าจะรู้ว่าที่ดินแปลงดังกล่าวเป็นพื้นที่ห้ามขายก็เสียทั้งเงินและเสี่ยงโดนดำเนินคดีไปแล้ว ดังนั้นก่อนจะกลายไปเป็นหนึ่งในคนที่ถูกหลอกขายที่ดิน นักลงทุนจะต้องเช็กให้ดีก่อนตัดสินใจซื้อว่าพื้นที่นั้นคือเขตป่าสงวนหรือไม่

แล้วทำไมเขตป่าสงวนจึงเป็นที่ดินห้ามขาย ?

ที่ดินเขตป่าสงวนเป็นพื้นที่ที่รัฐบาลสงวนไว้เพื่อการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม หากมีการซื้อขายที่ดินในเขตป่าสงวน ถือเป็นการกระทำที่ผิดกฎหมายและจะมีผลกระทบตามมาหลายประการ ดังนี้

1. ที่ดินถูกยึด

ถ้ามีการซื้อขายที่ดินในเขตป่าสงวนที่เป็นการกระทำที่ผิดกฎหมายตามพระราชบัญญัติป่าสงวนแห่งชาติ พ.ศ. 2507 โดยไม่ได้รับอนุญาต หรือซื้อที่ดินในเขตป่าสงวนโดยละเมิดกฎหมายอนุรักษ์และป้องกันทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม อันเป็นการกระทำที่ผิดกฎหมาย เจ้าหน้าที่ป่าไม้มีสิทธิ์ยึดที่ดินคืน แต่สิทธิ์ในการยึดที่ดินคืนนั้นอาจไม่เกิดผลทันทีและต้องผ่านกระบวนการทางกฎหมาย เพื่อกำหนดสิทธิ์และกระบวนการการยึดที่ดินคืน โดยต้องพิจารณาจากข้อมูลและรายละเอียดของแต่ละกรณี และอาจจำเป็นต้องใช้คำพิพากษาจากศาลในการกำหนดสิทธิ์และขั้นตอนการยึดที่ดินคืน

2. ถูกเพิกถอนสิทธิทำกิน

การซื้อที่ดินในเขตป่าสงวนอาจถูกเพิกถอนสิทธิในการทำกิน นั่นหมายความว่าผู้ที่ซื้อที่ดินในเขตป่าสงวนจะไม่ได้รับอนุญาตให้นำที่ดินไปใช้ประโยชน์ในการเกษตร การเพาะปลูก หรือกิจกรรมทำกินอื่น ๆ ในเขตนั้น การเพิกถอนสิทธิในการทำกินเป็นมาตรการที่ใช้เพื่ออนุรักษ์และป้องกันทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมในเขตป่าสงวน ผู้ซื้อที่ดินจะต้องปฏิบัติตามกฎหมายและข้อบังคับที่ควบคุมใช้ในเขตป่าสงวน และไม่ได้รับอนุญาตให้ทำกิจกรรมที่เป็นการละเมิดกฎหมายอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมในพื้นที่นั้นเด็ดขาด

3. เสียเงินลงทุนไปฟรี ๆ

การซื้อที่ดินในเขตป่าสงวนเป็นการกระทำที่ผิดกฎหมายในประเทศไทยตามพระราชบัญญัติป่าสงวนแห่งชาติ พ.ศ. 2507 จะทำให้ผู้ที่ซื้อที่ดินสูญเสียเงินที่ใช้ในการซื้อที่ดินนั้นไปทั้งหมด สัญญาซื้อขายที่ดินในเขตป่าสงวนถือเป็นโมฆะตั้งแต่ต้น ผู้ซื้อไม่สามารถเรียกร้องเงินคืนจากผู้ขายหรือคู่สัญญาได้ นี่จึงเป็นผลกระทบที่เกิดขึ้นในกรณีที่มีการซื้อที่ดินในเขตป่าสงวนผิดกฎหมาย นั่นหมายความว่าผู้ซื้อจะไม่ได้รับคืนเงินที่ลงทุนในการซื้อที่ดินในเขตป่าสงวนและจะสูญเสียเงินที่ใช้ไปเต็มจำนวนตามมูลค่าของที่ดินที่ซื้อไว้ และไม่มีการชดเชยใด ๆ จากผู้ขายหรือคู่สัญญาทั้งสิ้น

4. ถูกดำเนินคดี

การซื้อขายที่ดินในเขตป่าสงวนเป็นการกระทำที่ผิดกฎหมายในประเทศไทยตามพระราชบัญญัติป่าสงวนแห่งชาติ พ.ศ. 2507 และเป็นการละเมิดกฎหมายอนุรักษ์และป้องกันทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมของประเทศ การละเมิดนี้อาจทำให้ผู้ที่เกี่ยวข้องต้องเผชิญกับโทษตามกฎหมาย มีโทษจำคุกไม่เกิน 5 ปี หรือปรับไม่เกิน 500,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ ตามความผิดที่ได้ระบุในพระราชบัญญัตินี้ นอกจากนี้ การละเมิดนี้อาจส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติที่มีค่ามากในเขตป่าสงวน และอาจทำให้เกิดความเสียหายต่อความหลากหลายทางชีวภาพและสิ่งแวดล้อมในพื้นที่นั้นด้วย

5. พื้นที่ได้รับความเสียหาย

การซื้อขายที่ดินในเขตป่าสงวนนำไปสู่การบุกรุกป่า ซึ่งส่งผลให้เกิดความเสียหายต่อสิ่งแวดล้อม เช่น การสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพ การเกิดภาวะโลกร้อน และการเกิดน้ำท่วม เนื่องจากการบุกรุกป่าเป็นปัญหาใหญ่ในประเทศไทย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติ ซึ่งเป็นพื้นที่ที่ได้รับการคุ้มครองทางกฎหมายเพื่อรักษาสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติ การบุกรุกป่าเกิดขึ้นเมื่อมีผู้บุกรุกเข้าไปในพื้นที่ป่าสงวนและใช้ประโยชน์จากพื้นที่ดังกล่าวโดยไม่ได้รับอนุญาต เช่น การตัดไม้ การทำไร่เลื่อนลอย และการสร้างบ้านพักตากอากาศ ผู้ที่ซื้อที่ดินในเขตป่าสงวนต้องรับผิดชอบต่อความเสียหายที่เกิดขึ้นจากการบุกรุกป่า โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากผู้ซื้อรู้หรือควรจะรู้ว่าที่ดินที่ซื้ออยู่ในเขตป่าสงวน การซื้อที่ดินในเขตป่าสงวนแห่งชาติถือเป็นการกระทำที่ผิดกฎหมายและอาจส่งผลให้ผู้ซื้อถูกดำเนินคดีและต้องรับโทษตามกฎหมาย

แล้วคนซื้อที่ดินจะรู้ได้อย่างไรว่าพื้นที่ใดคือพื้นที่ป่าสงวน ?

ถ้าให้พูดตามความเป็นจริงแล้ว คนขายบางคนอาจไม่รู้มาก่อนเช่นกันว่าพื้นที่ที่ตนเองครอบครองอยู่นั้นเป็นพื้นที่ห้ามขาย เนื่องจากได้รับการตกทอดเป็นมรดก แต่กับบางคนก็มีเจตนาที่จะขายที่ดินของตัวเองที่กินพื้นที่เขตป่าเข้าไปด้วย ดังนั้นเพื่อไม่ให้ตกเป็นเหยื่อนักลงทุนที่ต้องการซื้อที่ดินที่อยู่ใกล้บริเวณเขตป่าหรือพื้นที่ของรัฐ สามารถตรวจสอบได้ด้วยวิธีต่อไปนี้

ลงตรวจสอบพื้นที่จริง

คนที่อยากซื้อที่ดินส่วนมากมักจะเป็นคนนอกพื้นที่ ทางที่ดีควรลงไปดูพื้นที่จริงมากกว่าดูที่ดินผ่านรูปถ่าย เพราะสิ่งที่จะได้เห็นคือมุมมองทั้งหมดไม่ใช่แค่ภาพจากมุมเดียว วิธีการสังเกตคือหากที่ดินแปลงนั้นมีร่องรอยการทำกินมาก่อนจะช่วยให้มั่นใจในระดับหนึ่งว่าพื้นที่ดังกล่าวสามารถใช้ประโยชน์ได้ แต่ถ้าเป็นป่ารกที่มีความอุดมสมบูรณ์ก็มีโอกาสที่จะเป็นพื้นที่เขตป่าของภาครัฐได้โดยเฉพาะพื้นที่บนเนินเขา

ตรวจสอบจากเอกสารสิทธิ์

การตรวจสอบเอกสารสิทธิ์เป็นหนึ่งในวิธีที่มีความน่าเชื่อมากที่สุด เพราะเป็นตัวบ่งชี้ได้เลยว่าเจ้าของที่ดินมีสิทธิบนที่ดินแปลงนั้นจริงหรือไม่ ซึ่งเอกสารสิทธิ์ที่แสดงความเป็นเจ้าของได้มากที่สุดก็คือโฉนด รองลงมาคือหนังสือรับรองการทำประโยชน์ หรือเอกสารสิทธิ์อื่น ๆ แต่ต้องดูปัจจัยนอกเหนือจากนี้ประกอบด้วย

หาพิกัดของที่ดินเพื่อตรวจสอบกับเจ้าหน้าที่กรมป่าไม้

หากไม่มั่นใจว่าที่ดินนั้นถูกครอบครองอย่างถูกต้องหรือเพื่อเป็นการป้องกันการถูกหลอกขาย ผู้ที่จะซื้อที่ดินสามารถจดพิกัดเพื่อนำไปให้เจ้าหน้าที่ป่าไม้ส่วนจัดการที่ดินซึ่งดูแลอยู่ในเขตพื้นที่นั้น ๆ ช่วยทำการตรวจสอบได้เช่นกัน ส่วนของเจ้าหน้าที่นั้นจะมีข้อมูลครบถ้วน ไม่ใช่เพียงแค่ข้อมูลเขตป่าสงวนแต่ยังรวมไปถึงความสามารถในการตรวจสอบที่ดินสาธารณประโยชน์ หรือพื้นที่ในการควบคุมดูแลของรัฐด้วย

…

ขอแนะนำหลักสูตรออนไลน์ที่อยู่ในหนังสือ