ในช่วงสถานการณ์โควิด-19 แพร่ระบาดเช่นนี้ ทำให้คนใช้เวลาอยู่ที่บ้านมากขึ้น หลายคนต้องทำงานที่บ้านและต้องจับเจ่าที่หน้าจอคอมพิวเตอร์นานหลายชั่วโมงยิ่งกว่าทำงานอยู่ที่ออฟฟิศเสียอีก และนี่อาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพกายและสุขภาพจิตของเราได้ ไม่ว่าจะเป็นการป่วยเมื่อยตามร่างกาย เครียด วิตกกังวล ไม่มีสมาธิ หรือบางครั้งอาจมีอาการเบื่ออาหาร และโรคภัยอื่น ๆ ตามมา
ดังนั้น คุณควรหาวิธีรับมือกับสถานการณ์เหล่านี้ด้วยการทำกิจกรรมอื่น ๆ เพื่อให้ร่างกายได้เคลื่อนไหวและคลายเครียดเสียบ้าง และการปลูกต้นไม้สามารถช่วยคุณได้
มีการวิจัยมากมายที่ชี้ให้เห็นว่าการปลูกต้นไม้สีเขียว ๆ นอกจากจะทำให้บ้านของคุณร่มรื่น สบายตา และน่าอยู่แล้ว ยังส่งผลดีต่อร่างกาย จิตใจ และอารมณ์ด้วย
ไม่ว่าคุณจะปลูกต้นไม้ ทำสวน ปลูกพืชผักสวนครัว เพาะไม้ดอกไม้ประดับ เลี้ยงไม้น้ำ ฯลฯ การที่เรามีจิตใจจดจ่ออยู่กับต้นไม้และดอกไม้ให้ประโยชน์ต่อสุขภาพมากมาย อาจพูดได้ว่า การปลูกต้นไม้อาจเป็นกุญแจสู่สุขภาพที่ดี ทำให้เราไร้ซึ่งโรคภัยไข้เจ็บต่าง ๆ โดยเฉพาะในช่วงโควิด-19 ระบาดเช่นนี้
การปลูกต้นไม้ทำให้เรามีสมาธิจดจ่ออยู่กับการเจริญเติบโตของต้นไม้ ถ้าต้นไม้ที่เราประคบประหงมดูแลนั้นเติบโตได้อย่างงดงาม เราก็จะรู้สึกว่าตัวเองประสบความสำเร็จหรือบรรลุเป้าหมาย และท้ายที่สุด ความคิดแบบนี้ก็จะถูกปลูกฝังอยู่ในหัวของคุณ คุณจะสามารถประสบความสำเร็จหรือบรรลุเป้าหมายในสิ่งที่ยิ่งใหญ่กว่าได้
นอกจากนี้ การปลูกต้นไม้ยังเป็นกิจกรรมหรืองานอดิเรกที่ทำให้ร่างกายเคลื่อนไหว ทำให้เรามีความกระฉับกระเฉงมากขึ้น ผลการศึกษาจากออสเตรเลียพบว่า “การปลูกต้นไม้มีประสิทธิภาพมากกว่าการเดิน การเรียน หรือความเชื่อในเรื่องการดื่มแอลกอฮอล์ในระดับปานกลางเพื่อป้องกันภาวะสมองเสื่อม (อัลไซเมอร์) เสียอีก”
คุณอาจสงสัยใช่ไหมว่า ทำไมการปลูกต้นไม้ถึงดีต่อสุขภาพของเราได้?
อย่างที่กล่าวไว้ข้างต้น การปลูกต้นไม้สามารถป้องกันความเสี่ยงในการเกิดภาวะสมองเสื่อมได้ นอกจากนี้ จากงานวิจัยอื่น ๆ ยังพบว่า การปลูกต้นไม้ช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด โรคเบาหวาน โรคมะเร็งเต้านม โรคมะเร็งลำไส้ และปัญหาสุขภาพจิตได้
สำหรับการลดความเสี่ยงของการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจพบว่า การปลูกต้นไม้นั้นดีต่อหัวใจเป็นพิเศษ โรเบิร์ต ฮัตชินส์ (Robert Hutchins) แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านอายุรศาสตร์ประจำสถาบัน UNC Health ได้กล่าวไว้ใน Health Talk เว็บไซต์สุขภาพชื่อดังว่า “การปลูกต้นไม้มีประโยชน์อย่างยิ่ง เพราะการปลูกต้นไม้เป็นงานที่ต้องใช้แรงมาก ซึ่งส่งผลดีต่อระบบหัวใจและหลอดเลือด” โดยเฉพาะการเผาผลาญแคลอรีและเสริมสร้างความแข็งแกร่งของหัวใจ
การปลูกต้นไม้เป็นกิจกรรมที่คุณต้องลงมือทำด้วยตัวเองจริง ๆ ดังนั้น มันจึงช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงให้กับแขน มือ และนิ้วของคุณ ทำให้คุณไม่ปวดเมื่อยง่ายเวลานั่งทำงาน
นอกจากนี้ การปลูกต้นไม้มักจะทำให้คุณต้องออกนอกบ้านอยู่บ่อย ๆ แต่มันก็ส่งผลดีต่อสุขภาพของคุณเช่นกัน เพราะร่างกายของคุณจะได้ขยับเขยื้อนเคลื่อนไหวเสียบ้าง ทั้งยังได้รับวิตามินดีจากแสงแดดอ่อน ๆ อีกด้วย ซึ่งวิตามินดีจะช่วยเพิ่มแคลเซียมให้กับมวลกระดูกและทำให้คุณอารมณ์ดี
การเคลื่อนไหวร่างกายขณะปลูกต้นไม้ช่วยให้คุณนอนหลับได้ดีขึ้น แน่นอนว่ามันย่อมดีต่อระบบภูมิคุ้มกันของคุณเอง เพราะมันจะช่วยลดการเกิดหวัดลงได้และทำให้ฟื้นตัวจากความเจ็บป่วยอื่น ๆ ได้เร็วขึ้น
การศึกษาหนึ่งยังพบอีกว่า การสัมผัสกับสิ่งสกปรกขณะที่กำลังปลูกต้นไม้ เช่น ดิน ปุ๋ยคอก ช่วยลดอาการแพ้และสามารถเพิ่มภูมิต้านทานให้กับตัวเองได้มากขึ้น
ถ้าคุณปลูกพืชผักสวนครัว สุขภาพของคุณก็จะยิ่งดีขึ้นเป็น 2 เท่า เพราะการปลูกผักกินเองช่วยทำให้คุณไม่ต้องรับสารเคมีและยาฆ่าแมลงเข้ามาในร่างกาย คุณจะได้รับประทานผักออร์แกนิกที่เด็ดมาสด ๆ ด้วยมือของคุณเอง
แล้วการปลูกต้นไม้ดีต่อสุขภาพจิตของเราอย่างไร?
แม้ว่าการปลูกต้นจะดีต่อสุขภาพร่างกายอย่างที่กล่าวมาแล้ว มันยังดีต่อสุขภาพจิตของคุณอีกด้วย ในวงการวิทยาศาสตร์ได้ชี้ให้เห็นว่า คนจะมีความสุขมากขึ้นเมื่ออยู่กับธรรมชาติ การไม่ค่อยได้สัมผัสกับธรรมชาติอาจทำให้เกิดปัญหาด้านสุขภาพและพฤติกรรมได้ โดยเฉพาะในเด็กยุคปัจจุบัน ซึ่งมักจะเรียกว่า โรคขาดธรรมชาติ (Nature-deficit Disorder)
นอกจากนี้ ในทางวิทยาศาสตร์ยังชี้ให้เห็นว่า ถ้าคนสูดดม M.vaccae ซึ่งเป็นแบคทีเรียที่อาศัยอยู่ในดิน มันจะช่วยเพิ่ม สารเซโรโทนิน ซึ่งเป็นสารที่ช่วยลดความวิตกกังวล ทำให้อารมณ์ของคุณดีขึ้นและทำให้คุณรู้สึกมีความสุขมากขึ้น
การปลูกต้นไม้ได้รับการรับรองแล้วว่าสามารถลดอาการที่เกี่ยวข้องกับความเครียด ซึมเศร้า และวิตกกังวลได้ จากการศึกษาเดียวกันนี้ยังพบว่า การปลูกต้นไม้ยังช่วยเพิ่มความพึงพอใจในชีวิตได้อีกด้วย
แนะนำ 10 ต้นไม้ที่ปลูกได้ง่าย ๆ ในบ้านของคุณ เพียงแค่ปลูก สุขภาพคุณก็ดีขึ้นได้
1.ต้นยางอินเดีย
นับว่าเป็นต้นไม้ที่นิยมมากที่สุดในตอนนี้ เพราะมีใบโค้งมน เรียบง่าย สามารถตกแต่งบ้านได้ ทั้งยังช่วยฟอกอากาศและดูดสารพิษได้ดี ดูแลง่าย เพียงแค่ตั้งบริเวณที่มีแสงแดดรำไร รดน้ำวันละ 1 ครั้ง หรือใช้ผ้าชุบน้ำหมาด ๆ เช็ดใบเพื่อให้ใบเงางามอยู่เสมอ
2. ต้นเดหลี
เป็นไม้มงคล มีดอกสวยงาม ทั้งยังช่วยฟอกอากาศได้อีกด้วย เป็นต้นไม้ที่ชอบความชื้น ดังนั้น ควรดูแลด้วยการรดน้ำเป็นประจำทุกวัน วันละ 1-2 ครั้ง และควรตั้งไว้ในบริเวณที่มีแสงแดดอ่อน ๆ
3. ต้นว่านงาช้าง
เป็นต้นไม้ที่ดูดซับสารพิษได้ด้วย รูปทรงสวยงาม ควรตั้งไว้ในที่ที่โดนแดดรำไร และรดน้ำสัปดาห์ละ 2-3 ครั้ง
4. ต้นไทรใบสัก
เป็นต้นไม้ยอดนิยมอีกชนิดหนึ่ง มักจะปลูกในบ้าน เลี้ยงง่าย ดูแลง่าย ใบที่สวยงาม แตกต่างอีกด้วย ถ้าวางในห้องที่มีแสงแดดน้อย ควรรดน้ำวันละ 4 ครั้ง แต่ถ้าวางข้างนอก ให้รดน้ำเพียงวันละ 1 ครั้ง
5. ต้นจั๋ง
เป็นต้นไม้ที่เติบโตง่าย เลี้ยงง่าย อยู่ได้ทุกสภาพอากาศ ช่วยดูดสารพิษได้ดี เหมาะสำหรับคนที่อยากปลูกต้นไม้แต่ไม่มีเวลาดูแล
6. ต้นหมากเหลือง
ปลูกง่าย โตเร็ว ช่วยฟอกอากาศและดูดซับฝุ่นละอองได้ดี ควรในพื้นที่แห้ง มีแสงแดดรำไร รดน้ำเพียงวันละ 2 ครั้ง เป็นต้นไม้ที่กระจายความชื้นได้ดี สามารถอยู่ในอุณหภูมิห้องได้
7. ต้นตีนตุ๊กแก
เป็นต้นไม้ที่ดูดซับสารพิษและฝุ่นละอองได้ดี ไม่ต้องดูแลมากนัก อยู่ได้ทุกสภาพอากาศ ชอบแดดจัด และรดน้ำเพียงวันละ 1 ครั้ง
8. ต้นพลูด่าง
เป็นพืชไม้เลื้อยที่ปลูกง่าย ใช้เวลาในการเจริญเติบโตไม่นาน ช่วยฟอกอากาศและปล่อยความชื้นได้ดี ไม่ชอบแดดมากนัก สามารถปลูกได้ทั้งในดินและในน้ำ ถ้าปลูกบนดินควรรดน้ำ 3 ครั้งต่อวัน ถ้าปลูกในน้ำควรเปลี่ยนน้ำเดือนละ 1 ครั้ง
9. ต้นมอนสเตอร่า
เป็นต้นไม้ที่เลี้ยงง่าย รูปทรงสวยงาม ชอบความชื้น แต่ไม่ชอบน้ำมากนัก ช่วยฟอกอากาศได้ดี ควรวางไว้ในที่ที่มีแดดอ่อน ๆ ส่องถึงตลอดเวลา รดน้ำเพียงวันละ 1-2 ครั้ง
10. ต้นลิ้นมังกร
เป็นไม้มงคล รูปทรงแปลกตา สามารถดูดความชื้นและสารพิษในอากาศได้ดี ควรดูแลด้วยการรดน้ำ 2-3 วันครั้ง แต่ถ้าตั้งในที่ที่โดนแสงแดดควรรดน้ำทุกวัน เป็นต้นไม้ที่ชอบความชื้น ถ้ามีความชื้นมากพอ จะทำให้ใบสวยขึ้น
เมื่อรู้ประโยชน์ของการปลูกต้นไม้แล้ว อย่ามัวแต่รอช้า รีบลงมือปลูกต้นไม้กันเลย แต่ถ้าคุณไม่มีพื้นที่ในการปลูกมากนัก คุณอาจจะเลือกปลูกต้นไม้ในกระถางเล็ก ๆ หรือเลือกต้นไม้พันธุ์แคระมาปลูกก็ได้ แค่มีพื้นที่สีเขียวเล็ก ๆ ในบ้าน สุขภาพกายและสุขภาพจิตของคุณก็ดีขึ้นแล้ว
ขอให้คุณผ่อนคลายและมีความสุขไปกับการปลูกต้นไม้
อ้างอิง:
10 ต้นไม้ดีต่อสุขภาพ ช่วยกรองอากาศ ต้าน pm 2.5 จาก https://bit.ly/3xgURc9
12 Reasons Gardening Is Good for You จาก https://bit.ly/30NsENX
ปลูกต้นไม้ ช่วยลดความเครียดช่วงโควิด-19 จาก https://bit.ly/3cKIfjX
. . .
หมายเหตุ: เป็นการแปลและเรียบเรียงพร้อมตัดทอนบทความตามความเหมาะสม
แปลและเรียบเรียงโดย: ปิ่นแก้ว ศิริวัฒน์
กองบรรณาธิการสำนักพิมพ์ 7D Book&Digital
ขอบคุณภาพประกอบจาก: เว็บไซต์ Pexels